سخن 166- شرایط توبه و استغفار
وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ لِقائِل قالَ بِحَضْرَتِهِ: «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ»: - ثَكِلَتْكَ اُمُّكَ!
کسی در محضرش گفت: «اَسْتَغْفراللّه» فرمود: مادر به عزایت بنشیند،
اَتَدْرى مَا الاِْسْتِغْفارُ؟ اِنَّ الاْستِغْفارَ دَرَجَةُ الْعِلّيّينَ،
می دانی استغفار چیست؟ استغفار مقام مردم بلندمرتبه است،
وَ هُوَ اسْمٌ واقِعٌ عَلى سِتَّةِ مَعان: اَوَّلُهَا النَّدَمُ عَلى ما مَضى.
و آن نامی است که آن را شش معناست: اول پشیمانی از گناه انجام گرفته،
وَالثَّانِى الْعَزْمُ عَلى تَرْك الْعَوْدِ اِلَيْهِ اَبَداً. وَالثّالِثُ اَنْ تُوَدِّىَ
دوم تصمیم بر ترک گناه در آینده، سوم پرداخت حقوق
اِلَى الْمَخْلُوقينَ حُقُوقَهُمْ حَتّى تَلْقَى اللّهَ اَمْلَسَ
مردم تا خدا را ملاقات کنی و حقی از مردم
لَيْسَ عَلَيْكَ تَبِعَةٌ. وَالرّابِعُ اَنْ تَعْمِدَ اِلى كُلِّ فَريضَة عَلَيْكَ
بر عهده ات نباشد. چهارم اراده بر ادای هر حق واجبی که آن را
ضَيَّعْتَها فَتُؤَدِّىَ حَقَّها. وَالْخامِسُ اَنْ تَعْمِدَ اِلَى اللَّحْمِ
ضایع کرده ای و آن را بپردازی. پنجم همّت بر آب کردن گوشتی که
الَّذى نَبَتَ عَلَى السُّحْتِ فَتُذيبَهُ بِالاَْحْزانِ حَتّى تُلْصِقَ
از حرام بر وجودت روییده با اندوه بر گذشته تا جایی که
الْجِلْدَ بِالْعَظْمِ وَ يَنْشَاَ بَيْنَهُما لَحْمٌ جَديدٌ. وَالسّادِسُ اَنْ
پوست را به استخوان بچسبانی و بین آنها گوشت جدید روید. ششم چشاندن
تُذيقَ الْجِسْمَ اَلَمَ الطّاعَةِ كَما اَذَقْتَهُ حَلاوَةَ الْمَعْصِيَةِ. فَعِنْدَ
رنج عبادت بر بدن چنانکه شیرینی گناه را بر آن چشاندی. آن گاه
ذلِكَ تَقُولُ: اَسْتَغْفِرُ اللّهَ.
می گویی: اَسْتَغْفِرُ اللّهَ.
