حکمت 40 - تفاوت عاقل و احمق
وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: - لِسانُ الْعاقِلِ وَراءَ قَلْبِهِ، وَ قَلْبُ الاَْحْمَقِ
و آن حضرت فرمود: زبان عاقل در پسِ قلب او، و دل نادان
وَراءَ لِسانِهِ.
پشت زبان اوست.
- وَ هذا مِنَ الْمَعانِى الْعَجيبَةِ الشَّريفَةِ. وَ الْمُرادُ بِهِ اَنَّ الْعاقِلَ لايُطْلِقُ لِسانَهُ
این قطعه از معانی شگفت و شریف است. منظور این است که عاقل در هر سخنی
اِلاّ بَعْدَ مُشاورَةِ الرَّوِيَّةِ وَ مُؤامَرَةِ الْفِكْرَةِ، وَالاَْحْمَقُ تَسْبِقُ حَذَفاتُ لِسانِهِ
جز با مشورت دل و صلاحدید فکر وارد نمی شود، ولی احمق سخن گفتن و ریخت و پاش زبانش
وَ فَلَتاتُ كَلامِهِ مُراجَعَةَ فِكْرِهِ وَ مُماخَضَةَ رَأْيِهِ. فَكَاَنَّ لِسانَ الْعاقِلِ تابِعٌ
پیش از رجوع به اندیشه و تأمّل و تدبّر است. بنابراین چنان است که زبان عاقل پیرو
لِقَلْبِهِ، وَ كَاَنَّ قَلْبَ الاَْحْمَقِ تابِعٌ لِلِسانِهِ-.
قلـب او ، و قلـب احمـق تابـع زبـان اوسـت .