سخن 215- چشم ابزار هوشیاری
وَ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ: - الْعَيْنُ وِكاءُ السَّهِ.
و آن حضرت فرمود: دیده سربند نشمینگاه است.
- وَ هذِهِ مِنْ الاِْستِعاراتِ الْعَجيبَةِ، كَاَنَّهُ شَبَّهَ السَّهَ بِالْوِعاءِ وَالْعَيْنَ
این سخن از کنایات شگفت آور است، انگار امام نشمینگاه را به مَشک و چشم
بِالْوِكاءِ، فَاِذا اُطْلِقَ الْوِكاءُ لَمْ يَنْضَبِطِ الْوِعاءُ.
را به بند تشبیه نموده، چون بند را رها کنند مشک نمی تواند آنچه را در آن است نگاه دارد.
وَ هذَا الْقَوْلُ فِى الاَْشْهَرِ الاَْظْهَرِ مِنْ كَلامِ النَّبِىِّ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ،
مشهورتر و ظاهرتر این است که این قطعه از سخنان رسول خدا صلّی اللّه علیه وآله است،
وَ قَدْ رَواهُ قَوْمٌ لاَِميرِالْمُؤْمِنينَ عَلَيْهِ السَّلامُ. وَ ذَكَرَ ذلِكَ الْمُبَرَّدُ فى كِتابِ
و عده ای آن را از امیرالمؤمنین علیه السّلام روایت کرده اند. و این سخن را مبرّد در کتاب
«الْمُقْتَضَبِ» فى بابِ اللَّفْظِ بِالْحُرُوفِ، وَ قَدْ تَكَلَّمْنا عَلى هذِهِ الاِْسْتِعارَةِ
«المُقْتَضَب» در باب لفظ به حروف ذکر نموده، و ما در رابطه با این کنایه
فى كِتابِنَا الْمَوْسُومِ بِمَجازاتِ الاْثارِ النَّبَوِيَّةِ.-
در کتاب خود که به مجازات آثار نبویه نامیده شده سخن گفته ایم.
